“Artık dijitalizasyon temelli fabrikalara ihtiyaç duyulmaktadır”

Markanın çimento sektöründe gerçekleştirdiği son dönem revizyon, kapasite artırımı, yeni hat ve fabrika yatırımı gibi projelerinin teknik detayları üzerine konuştuğumuz Fatih Em, söz konusu projelerin kapsamını ve sonrasında markaların elde ettiği verimlilik ve avantajları anlattı.

Çimento sektöründe takip ettiğiniz proje ve yatırımlar var mıdır?
Yeni Çimento Fabrikası yatırımları, yeni hat yatırımları, eski hatların revizyonları ve kapasite artımı gibi birçok proje var. Türkiye, Libya, Türkmenistan, Gürcistan, Suudi Arabistan, Somali, Umman gibi birçok bölgedeki projeler için çalışma yaptık ve projeleri takip etmekteyiz. Onaylanan ve onaylanmak üzere olan projelerimiz var.

Sektörün markanızdan güncel talepleri nelerdir?
Güncel projelerde; OG hücre ve trafo değişimi, OG/AG saha montajı, Ekipman/Enstrüman temini, MCC/Kompanzasyon Pano imalatları, Otomasyon server donanım yenileme ve otomasyon yazılım işlerimiz var.

Sektöre özel ürün gruplarınızı ve hizmetlerinizi öğrenebilir miyiz?
Firmamızın en büyük avantajı Anahtar Teslimi Çözüm sunmasıdır. OG projelendirme ve devreye alma üzerine tecrübeli proje ekibimiz var. İzmir Atatürk Organize Sanayindeki merkez fabrikamızda pano imalat atölyemiz bulunmaktadır ve tüm ADP, MCC, PLC Kompanzasyon panolarını kendi atölyemizde imalatını yapmaktayız. Projelendirme, ürün seçimi, konfigürasyon ve elektrik proje çizimi yapan ayrı bir mühendislik birimimiz mevcuttur. Otomasyon yazılımları ve Siemens PCS7 Cemat konusunda uzman yazılım ve devreye alma ekiplerimiz vardır. Server/Client, Web, Historian, network, fiber alanında uzman bilgi işlem ekibimiz ile alt yapıyı profesyonelce kuruyoruz. Hepsinin yanında uzun yıllar çimento sektöründe çalışmış, sektöre emek vermiş, elektrik montajı yapmış, bakım ekiplerinde bulunmuş, yöneticilik yapmış, sektöre ve prosese çok hakim uzman teknik kadromuz vardır.

Ayrıca satış firmamız ile motor, redüktör, enstrüman, lokal switch gibi farklı ürün gruplarında ekipman ve enstrüman satışımız ile de farklı ürün gruplarında da çözüm sunmaktayız.

Ar-Ge markanızın faaliyetleri nelerdir? Son dönemde geliştirilen ürünlerinizi öğrenebilir miyiz?
İndas Otomasyon proje firmamızın yanında, Teknokent’te İndas Teknoloji olarak ayrı bir Ar-Ge firmamız bulunmaktadır. Firmamızın vizyonunda; standart yazılım geliştirme ve çözüm sunma değil her zaman ileriye yönelik, ülkemize ve sektöre katma değer sağlayacak ar-ge çalışmaları yapmak vardır.

Artık proses otomasyonu yanında Dijitalizasyon temelli fabrikalara ihtiyaç duyulmaktadır. Merkezi izleme, uzaktan kontrol, raporlama, SAP/ERP sistemleriyle entegrasyonu, farklı şehirlerdeki fabrikaları merkezden yönetim, planlama, kalite ve laboratuvar entegrasyonlarıyla tam bir Endüstri 4.0 yapısı olmalıdır. Bu sistemler de lokaldeki server’da çalışan fabrika yazılımından, bulut sitemlerine dönüşmeye başlamıştır. Bu yapıya uzun yıllar önce geçerek bulut server’larımızı oluşturduk, indascloud web hizmetimizle birçok sektöre bu hizmeti sunmaya başladık. Fabrikaları, sistemleri, merkezden izlenebilir hale getirdik. Geliştirdiğimiz web ve mobil uygulamalarla pandemi de olsa fabrikalar her an izlenebilir hale geldi. Sadece üretim değil merkez planlama, depo, muhasebe gibi farklı birimleri de sisteme dahil ederek tam bir entegrasyon sağladık.

Gelecekte operatörlerin kontrolünde anlık verileri izleyerek anlık tepki veren, belli otomasyon algoritmaları üzerine çalışan sistemler yerine, makine öğrenmesi ile çalışan yapay zeka yazılımlarının yönettiği sistemler olacaktır. Bu vizyonda da geliştirdiğimiz, veri bilimi üzerinde çalıştığımız birçok Ar-Ge projemiz vardır.

Proje bazlı ürün geliştiriyor musunuz? Sizden birkaç örnek dinleyebilir miyiz?
Terzi usulü olarak belirtilen çok fazla proje geliştirmekteyiz. Her sektör, fabrika veya tesisin yapısına, üretimine, kullandığı diğer sistemlere ve teknolojik alt yapısına göre farklı ihtiyaçları oluşuyor. Firmamız sadece proses otomasyonu değil, özel yazılımlar, arge yazılımları, entegrasyonlar da yaptığı için proje bazlı ihtiyaçlara da çözüm sunuyoruz.

Kalite ekibinin farin besleme hattına kurulan online analizör sistemi değerlerine bakarak SCADA operatörlerine Farin Değirmeni besleme set değerlerini değiştirmesine yönelik bildirimleri manuel ve personel odaklı yapılmaktadır. Online analizör sistemini PCS7 sistemine entegre ederek online olarak CaO, SiO2, Al2O3, Fe2O3, SO3, MgO, K2O, Na2O gibi değerlerin analizine göre farin oranlarını otomatik olarak değiştirecek Real Time Entegrasyon sağlanmıştır.

KHD firması ile birlikte soğutmada fan statik basıncı ve fırın besleme kapasitesine göre şerit (lane) hareket hızları otomatik hesaplayacak algoritmaları PCS7’de geliştirilmiştir. Ayrıca anlık besleme kapasitesine göre soğutma fanları akış ayarlarını optimize edecek ve PID Set değerlerini otomatik değiştirecek algoritmalar geliştirilmiştir. Bunu gibi fabrikalardaki alt yapıya göre birçok farklı proje geliştirilmektedir.

Sektör proseslerinde markanızın son dönemde gerçekleştirdiği örnek projeler nelerdir?
Son birkaç yılda devreye aldığımız; Dinçer (Vezirhan) Çimento Elektrik & Otomasyon Anahtar Teslimi Fabrika Otomasyonu, Bursa Çimento Paketleme Tesisi Elektrik ve Otomasyon Entegrasyonu, Çimentaş Soma Kül Tesisi Otomasyon Otomasyonu yapılmıştır. Şu anda Dinçer Çimento Yeni Paketleme Tesisi Pano İmalatları, Otomasyonu ve PCS7 Entegrasyonu, Libya Al-Ahlia Cement Company - Suk AlKhamis Fabrikası Çimento Değirmeni 1 ve Çimento Değirmeni 2 Pano revizyonları ve Otomasyonu, Libya Al-Ahlia Cement Company - Mergep Fabrikası OG Switchgear yenileme projelerimiz devam etmektedir.

Bu örnek projede tesisten gelen talep neydi, öneriniz ve çözümünüz ne oldu?
Otomasyon sistemleri veya revizyonları genellikle mevcut sistemlerin kapsamında ilerler, fakat ürünlerin ve otomasyon mimarisinin gelişmesiyle her geçen gün yeni teknolojiler çıkmaktadır. Bizim görevimiz istenen yapıyı yapmak değil, en uygun ve en doğru çözümü sunmak olmalıdır. Doğru kurgulanmayan Server/Client mimarilerini, fiber ve profinet ring haberleşme alt yapılarını tekrar konfigüre ederek doğru topolojileri sunduk. Eski bilinen CPU’larla değil yeni nesil CPU’ların kapasitesi veya hız ile ilgili avantajlarını sunduk. Yeni nesil IO modüllerinin teknik özellikleri ve nasıl kullanılması gerektiğini belirttik. Redundant yapıda serverların yedekli olup, tüm server ve client bilgisayarların tek bir sivice bağlanması darboğaz oluşturduğunu, siviç redundant yapısı ve haberleşme ring topolojilerinde doğru çözümler sunduk.

Çözüm ve ürünlerinizin teknik detaylarını öğrenebilir miyiz?
Proses otomasyonunda Siemens PCS7 kullanmaktayız. Çimento sektörüne özel geliştirilmiş PCS7 CEMAT kütüphaneleri ile başarılı birçok proje devreye aldık. CEMAT Siemens tarafında geliştirilmiş global olarak kullanılan, çok büyük bir yapıdır. Birçok tesiste CEMAT kullanılmakta fakat CEMAT’ın sahip olduğu özelliklerin, sunduğu çözümlerin veya profesyonel entegrasyon yapısının büyük bir kısmının kullanılmadığını gördük. Bizim çözümlerimizde PLC&SCADA entegrasyonu, CEMAT bloklarının tam kapsamıyla kullanımı, Server/Client ve Web/Historian yapılarının profesyonelce kurulumu ile otomasyon yapısı gerçek anlamıyla kurulmaktadır. Her tesis ve otomasyon yazılımı çalışmaktadır fakat teknik anlamda çözümleriminiz, tecrübe ve yaklaşımlarımızın farklı olduğunu bizimle proje yapan tüm firmalar özellikle bildirmektedir.

Devreye alma sonrasında tesise ne tür avantajlar sağlandı?
OG hücreleri ve AG enerji analizörleriyle profinet haberleşme yapmamız sonucunda, tüm tesis için Enerji İzleme ve Kontrol Sistemi kuruldu. Historian Server üzerinden bölüm başına birim enerji maliyetleri raporları otomatik oluşturulmaktadır.

KHD, Pfeiffer, Bedechi, Aumund, Alfer gibi firmalardan temin edilen sistemlerin lokal otomasyon sistemleri ile tam entegrasyon yapılarak PCS7 Merkezi Scada üzerinde detaylı izleme, arıza tespiti ve kontrol sağlanmıştır.

Operatör, şef, bakım, yönetim gibi farklı yetki sınıflarına göre farklı kullanıcılar, izinler ve sayfalar tasarlandı, hiçbir hataya yol açmadan her kademe için tam kullanılabilirlik sağlanmıştır.

Web server yapısı ile yöneticilerin fabrika dışında da fabrikayı izlemesi ve gerekli noktalarda hızlı müdahalesi sağlanmıştır.

Önümüzdeki dönem için yeni ürün, çözüm, yapılanma ya da yatırım planlarınız var mıdır ajandanızda?
Sadece çimento sektörü değil, kimya, boya, yem, maden, otomotiv, gıda, tarım, arıtma, enerji gibi farklı sektörlerde de başarılı projelerimiz devam etmektedir. Birçok sektörde Endüstri 4.0 yapısında ihtiyaçlar ortak hale gelmiştir ve farklı sektörlerdeki tecrübelerimizi birleştirerek özel proses çözümleri sunan, veri bilimi üzerine çalışan, yapay zeka üzerine algoritmalar geliştiren yeni ekipler oluşturacağız. Bunların bulutta büyük veri analizi yaparak, web ve mobil yazılım geliştiren ekiplerle de yapılanmamızı daha da genişletme hedeflerimiz vardır.

Proses otomasyonu yanında, beton kırma ve dayanım testi yapan makinelerin de otomasyonu yaptık. 28 gün sonra basınç altında dayanım testi yapmak yerine daha önceden üretim anında bu dayanımı, kaliteyi ve sınıfını tahmin edebilecek yazılımlar üzerine çalışmalarımız olacak. Online analizör, termocupl ve diğer üretim verilerine göre geliştirilecek yapay zeka algoritmaları ile üretilen çimentonun beton dayanım sınıfını tahmin edebilmek sektöre büyük gelişim sağlayacaktır.

Sektörde kullanılan farklı tipteki ithal ve yerli kömürler ile yapılan üretimde oluşan değerleri, kalite ve analiz değerlerine göre hangi şartlarda hangi kömürden ne oranla kullanılması gerektiğine karar verecek korelasyon ve yapay zeka yazılımlarıyla maliyetleri minimuma indirmek gibi farklı hedeflerimiz de vardır.

Son olarak eklemek istedikleriniz var mı?
Bizim yapımızda anahtar teslimi çözüm sunmak; projeyi ana yüklenici olarak alıp otomasyonu, saha montajını veya OG yapısını alt yüklenici firmalara vermek değildir. Tabiki projenin farklı süreçlerinde alt ekiplerle desteklenebilir fakat projenin her kademesine hakim olmak çok önemlidir. OG projeleri, proje çizimleri, pano imalatları, saha montajı, otomasyon yazılımı, proses bilgisi ve devreye alma her biri ayrı bir grup ve tecrübedir. Tüm bölümlere kendi bünyesinde çözüm sunan 50 kişilik bir ekip ile sektöre gerçek anlamda anahtar teslimi çözüm sunmaktayız.