Yenilenebilir Enerji Üretim Prosesi kapak konumuz kapsamında markanın sektörde son dönemde gerçekleştirdiği başarılı bir uygulamayı okurlarımız için dergimize anlatan Gizil Enerji Elektrik Departmanı Mühendislik Yöneticisi Selim Çek ile söz konusu projenin tüm detaylarını gerçekleştirdiğimiz söyleşiyle konuşma imkanı bulduk.
Öncelikle sizi ve Gizil Enerji faaliyetlerini tanıyabilir miyiz?
Merhaba. Ben Selim Çek. Gizil’de Elektrik Departmanı mühendislik yöneticisi olarak görev almaktayım. Endüstriyel tesislerin mühendislik projelerini, bu projelere uygun malzeme teminlerini ve sahada uygulamalarını gerçekleştiriyoruz. Yüksek teknolojiyi kullanarak sunduğumuz katma değerli çözümlerimiz ile mühendislik ve taahhüt (EPC) alanında hizmet veriyoruz.
Gizil olarak rafineri, petrokimya başta olmak üzere proses tesisleri, enerji santralleri, tank çiftlikleri, maden ve altyapı sektörleri de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda mühendislik ve anahtar teslim çözümler üretiyoruz. Kısa zamanda ciddi bir ivme ile büyüyen şirketimiz Türkiye’nin önde gelen projelerinde yer almayı başarabilen bir şirket haline geldi.
Gizil Enerji Ceo'su Esma Gülten
Yenilenebilir enerji sektöründe gözlemlediğiniz güncel ve ağırlıklı yatırım konuları ve en çok talep edilen kontrol otomasyonu, verimlilik ve dijital çağ teknolojileri nelerdir?
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımındaki en büyük pay bildiğiniz gibi elektrik enerjisi üretimi alanı. Bu paralelde çalışmalarımız ağırlıklı olarak elektrik enerjisi üretimi alanına yoğunlaştı ve bu alanda devam etmekteyiz. Hem klasik yöntemlerin geliştirilmesi hem de yeni yaklaşımlar geliştirmek adına önümüzdeki dönemde ARGE faaliyetlerini yoğunlaştırıp, yenilenebilir enerjinin kullanım alanını genişleterek, evsel ve endüstriyel kullanımdaki payını arttırmayı amaçlamaktayız.
Uluslararası Enerji Ajansı 2021 verilerine göre Türkiye halihazırda Güneş Enerjisinde potansiyelinin %3 `ünü, rüzgarda ise 15`ini kullanmakta. Potansiyelimizi, doğru mühendislik çözümleri ile tasarlanmış yüksek verimliliğe sahip tesisler tasarlayarak kullandığımızda bu alandaki cazibenin artarak devam edeceği öngörüsündeyiz.
Teknolojik gelişmelere paralel olarak enerji tesislerinin uzaktan izlenmesi ve kontrolü konusundaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Ayrıca yenilenebilir enerji tesislerinde bakım ve arıza tespitlerinin daha etkin ve risksiz şekilde yapılabilmesi için insansız hava aracına entegre kamera ve algılayıcılar kullanarak deformasyon ve diğer bazı problemleri tespit edip raporlayabiliyoruz. Bu yenilikçi yöntem bakım sürecini kısaltıp tesisin büyüklüğüne bağlı olarak ciddi maliyet avantajı sağlayabiliyor.
Yenilenebilir enerjinin Türkiye’nin kurulu gücündeki payı her geçen gün gerçekleştirilen yatırımlarla katlanarak artıyor. Marka olarak takibe aldığınız projeler, yatırımlar ya da bu sektörler için geliştirilen makine, ekipman ve basınçlı kap teknolojileri nelerdir?
Elektrik enerjisi üretimi konusunda daha yoğun çalışmalar yürütmekle birlikte termal güç üretimi konusunun düşük sıcaklıkla çalışan endüstriyel proseslerde kullanılması konusunda Ar-Ge ve pazar araştırmalarımız sürmekte. Ayrıca elektrikli otomobile rağbetin artması ile gelişen pil endüstrisi ve maliyetlerde meydana gelen ciddi iyileşmeler özellikle enerjinin daha uygun maliyetlerle depolanabilmesi konusunu gündeme getirmiştir. Bu alanda da iş geliştirme proje faaliyetlerimiz devam etmektedir.
Yenilenebilir enerji sektöründe son dönemde gerçekleştirdiğiniz birkaç projenin kapsamını ve detaylarını paylaşır mısınız bizlerle?
Ülkemiz enerji yatırımları için önem arz eden Tuz Gölü UGS projesi kapsamında, Tuzlu Su Deşarj hattı üzerinde bulunan Motorlu Vana Odaları ve Akış Ölçüm İstasyonları’nın enerji teminini OFF-Grid çalışan PV santraller ile sağlanacak şekilde çözümlenmiştir. Gerekli fizibilite ve mühendislik çalışmaları tamamlanmış, montaj ve devreye alma süreçleri tarafımızca devam ettirilmektedir. Ayrıca Türkiye pazarında çeşitli endüstriyel tesisler için Çatı tipi ON-Grid Ges Santralleri ile ilgili fizibilite ve tasarım çalışmalarımız devam etmektedir. Bu çalışmalar 800 ile 1200 kWp kurulu güç kapasitesi seviyelerindedir.
Konu yenilenebilir enerji olunca aslında söyleşimiz öncesinde bahsettiğiniz vana ve ölçüm istasyonları enerjisinin güneş enerjisiyle sağlanması projesini biraz anlatalım, yeri gelmişken… Proje fikri nasıl oluştu, bu yatırıma neden ihtiyaç duyuldu?
Tuz Gölü UGS kapsamında Tuzlu Su deşarj hattı üzerinde 6 farklı noktada tesis edilen motorlu vana ve Ölçüm İstasyonları’nın elektrik enerjisini doğrudan yerel elektrik dağıtım şebekesinden alması proje lokasyonları gereği çok ekonomik olamıyordu.
Bu sebeple bu tesislerin enerji ihtiyaçlarının GES santralleri ile sağlanması sonucunda alınan karar neticesinde gerekli mühendislik ve fizibilite çalışmaları başlatıldı. Uluslararası standartlara uygun olarak gerekli analiz ve çalışmalar profesyonel bilgisayar yazılımları ile yapılmış ve tesislerin uygulama projeleri tarafımızca hazırlanmıştır. Proje kapsamındaki GES tesisleri kurulu güçleri 10 ile 40 kWp arasında değişen 6 farklı noktada tesis edilmiştir. 7/24 çalışacak tesisler olan Vana ve Ölçüm merkezleri için tek enerji kaynağı olarak düşünülen PV santraller gündüz ürettiği enerjinin büyük bir kısmını depolayıp gece operasyonlarının kesintisiz devam etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Toplam 500 kWh yakın bir elektrik enerjisi depolama tesisi bu proje kapsamında hayata geçirilmiş olacaktır.
Motorlu vana ve ölçüm istasyonlarında devreye alınan bu sistemin kapsamını, kullanılan teknolojileri ve kontrol ekipmanlarını tanıyabilir miyiz?
Tesis edilen sistemde toplam 350`ye yakın monokristal güneş paneli 550 adete yakın akü ve bunlara ilişkin inşai yapılar, iklimlendirme sistemleri ve tesislerin gerekli altyapı çalışmaları ve malzeme teminleri tarafımızca yapılmıştır. Tesis edilen GES`lere ilişkin anlık üretim ve tüketim verileri doğrudan merkezi otomasyon sistemi üzerinden izlenmekte ve arıza ve benzeri durumlarda merkezi otomasyon sistemine anında ilgili alarmlar düşmektedir. Bu yönüyle uzaktan izlenebilir ve yönetilebilir bir yapıdadır. Şarj Kontrol üniteleri ve inverterlerin tamamı mevcut uzaktan izleme altyapısına tam entegre edilmiş durumdadır.
Bu proje işletmeye ne tür avantajlar sağladı? Enerji verimliliğinden işletme maliyetine ne tür avantajlardan söz edebiliyoruz?
OFF-grid yapı olmasına rağmen 7/24 çalışan tesisler olması nedeni ile hazırlanan proje enerji tüketim maliyetleri açısından ciddi bir avantaj sağlayacaktır. Tesisin ekonomik ömrü göz önüne alındığında ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisinin tamamını kendi üreten bir yapıya sahip olması nedeni ile belki de endüstriyel alandaki nadir örneklerden biridir.
Devreye alma sonrasında işletmeye bakım, servis konularında hizmet sağlayacak mısınız?
Yapım işi sözleşmeleri gereği belirtilen süreler dahilinde bakım ve servis hizmetleri sağlamaktayız. Ayrıca benzer tesisler ile ilgili üretim verimliliğini arttıracak tesis içi teknolojik güncelleme işleri ile ilgili de hizmet sağlamaktayız.
Sektörde buna benzer başka verimlilik projesi başarı hikayeleriniz ya da planınız var mı?
Çalışma alanımız gereği yenilenebilir enerji projelerinin endüstriyel sektörlere uygulanması ile ilgili özellikle çalışmalarımız sürmekte. Özellikle ısı üretimi ısının geri kazanımı gibi konularda tasarım ekibimiz çalışmalar yürütüyor. Yapısal projelerde LEED sertifikasyonuna uygun binaların tasarımı konusunda çalışmalar yapmayı planlıyoruz. Bildiğiniz gibi LEED uyumlu bina tasarımı birden fazla mühendislik disiplininin birlikte çalışmasını gerektiriyor ve Gizil, çok yönlü mühendislik yeteneklerinin avantajını bu alanda da maksimum seviyede kullanıyor.
Yenilenebilir enerji alanında yeni yıl için takibe aldığınız yeni projeler var mıdır?
2022 yılı için yenilenebilir enerji mühendisliği alanında yetenek ve faaliyetlerimiz arttırmayı hedeflemekteyiz. Yenilenebilir enerjinin doğru mühendislik çözümleri ile Türkiye pazarındaki ivmesinin daha da artacağı görüşündeyiz. Özellikle endüstriyel tesislerde var olan potansiyellerin kullanılabilir hale getirilmesi ile ilgili çalışma ve girişimlerimizi arttırmayı planlıyoruz. Güneş enerjisi ile ilgili çalışmalarımız devam ederken bir yandan da rüzgar, bioenerji. hidroelektrik enerji santralleri gibi temiz enerji üretim kaynakları konusunda da mühendislik ve uygulama çalışmalarımızı da geliştirmeyi hedefliyoruz.
Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?
Gizil olarak yeni yıl için hedefimiz önceki yıllarda edindiğimiz sektörel tecrübe birikimimizi asıl hedefimiz olan globalleşme konusunda daha da ağırlıklı olarak kullanmaktır.
