Kısa Çalışma Ödeneğinden Vazgeçen İşveren Eksik veya Fazla Teşvik Almış Olabilir

Devlet, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği alan personelin işe dönmesini desteklemek için Ağustos ayında 7252 sayılı normalleşme teşvikini uygulamaya koydu. Teşvikin belirlenmesinde gerekli olan verilerin de İŞKUR’dan alınması öngörülüyordu. Ancak SGK ekranları ile İŞKUR ekranları arasındaki veri alışverişinde beklenmeyen bazı aksaklıklar yaşandı. Bu da bazı firmaların teşviklerden eksik yararlanmasına ya da hatalı teşvik almış gibi görünmesine yol açtı. İstihdam teşvikleri ve SGK danışmanlığı alanında uzun yıllardır faaliyet gösteren Artı365 Danışmanlık’ın İstihdam Teşvik Yöneticisi Delfin Kandemir, söz konusu sorunun daha fazla mağdur şirket yaratmaması adına geliştirdikleri çözüm önerilerini sıraladı.

Pandemi dönemi ile hayatımıza giren Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) uygulamalarından bugüne kadar 3.5 milyon kişi yararlandı, 31 Aralık itibariyle de toplam 23.3 milyar TL’lik kısa çalışma ödeneği ödendi. Öte yandan devlet, KÇÖ ve nakdi ücret desteği alan personelin işe geri dönmesini desteklemek amacıyla, Ağustos ayından itibaren geçerli olmak üzere 7252 sayılı normalleşme teşvikini uygulamaya koydu. Bu teşvikin belirlenmesinde gerekli olan verilerin de İŞKUR sistemlerinden alınacağı bir genelge ile açıklandı. Ancak bu veri alışverişi, SGK ekranlarının teşvik uygulamaları ile İŞKUR ekranlarının KÇÖ uygulamalarının uyuşmaması nedeni ile sağlıklı ilerleyemedi. Bu sorun da işverenlerin hakkı olan teşviki alamamasına veya aldıkları teşviklerin “haksız teşvike” dönüşmesine sebep oldu.

BU SORUNU YAŞAYANLAR, BAŞVURUYU UZATAN İŞVERENLER

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Artı365 Danışmanlık İstihdam Teşvik Yöneticisi Delfin Kandemir, hizmet verdikleri şirketlerde yaptıkları incelemeler sonucu bu aksaklığı fark ettiklerini dile getirdi. Kandemir, yaşanan sorunu şöyle anlattı: “Bu sorunu yaşayanlar, ilk kısa çalışma ödeneği başvurusundan sonra bu başvuruyu uzatan işverenler. İŞKUR müdürlüklerinin KÇÖ süresi uzatma başvurularını alırken işverenlerden KÇÖ’den faydalanacak personel için her ay yeni başvuru listesi istemeleri gerekiyordu. Ancak bu konu hakkında İŞKUR’un da bilgisi olmadığından ve SGK tarafından işlemlerin nasıl yürütülmesi gerektiğine dair bir genel yazı da İŞKUR ile paylaşılmadığından, işverenlerin ilk başvurularını aldıkları listelerdeki tüm personel için uzatma uygulandı. Bu durumda da aradaki dönemlerde normal çalışan ve 7252 teşviki alma hakkı bulunan personelin tamamının, KÇÖ kayıtları uzatılarak aralıksız devam ediyor göründüğünden, SGK’da bulunan 7252 tanımlamaları da haliyle sürekli değişti. Kısacası; faydalanma hakkı olduğu halde faydalanamayan, faydalanma süreleri değiştiği için hakkı olan dönemin dışında faydalanan personeller oluştu. Örneğin: Nisan ayından beri KÇÖ hakkı bulunan bir personel, Ekim ve Aralık dönemlerinde bu hakkını kullanmayarak normal çalıştı ise 7252 teşvikini alması gerekiyordu. Ancak İŞKUR ekranlarında kısa çalışma ödeneği hakkı başlangıcı 2020/Nisan bitişi ise 2021/Şubat göründüğünden Ekim ve Aralık dönemleri için 7252 alınamamakta veya alındı ise güncel kayıtlara göre hatalı teşvik olarak görünmekte.”

ÇÖZÜM İÇİN İKİ YOL VAR

Söz konusu sorunun çözümü için bazı öneriler geliştirildiğini, ancak bunların sonuç getirmeyeceğini ifade eden Delfin Kandemir, bir an önce bir çözüm getirilmezse sorunun daha da karmaşıklaşacağını vurguladı. Kandemir şu açıklamaları yaptı: “SGK ve İŞKUR tarafından önerilen çözüm, İŞKUR tarafından personelin normal çalıştığı dönemin öncesine KÇÖ bitiş, yeniden KÇÖ’ye döndüğü dönemin başına da KÇÖ başlangıç bildirgesi girilerek kayıtların düzeltilmesi. Ancak bu yöntem İŞKUR müdürlükleri ve işverenlere çok fazla iş yükü doğuracak. Bu sorunun çözümünde geç kalınması halinde ise oluşan teşvik kayıplarının geri alınması mümkün olmayabilir. Aynı zamanda bu yöntem uygulandığında İŞKUR kayıtlarına geriye dönük bildirge girişi yapılacağından ve İŞKUR sistemi mahsuplaşma yapmadığından dolayı, personele ödenen ücretlerin İŞKUR'a geri yatırılması gerekecek. Akabinde yeniden bildirge girişi yapıldığında personele tekrar ödeme çıkacak. Bu durumda İŞKUR personele iki kere ödenek çıkartmış olacak. Personelden aldıkları fazla ödeneğin İŞKUR’a iadesinin istenmesi hiç makul bir çözüm olmayacak. Aynı zamanda işverenin personele ödenen ücreti İŞKUR’a ödemesi ve sonrasında personele ödeyeceği ücretten bir muvafakatname ile kesinti yapması da beklenmemeli. Biz çözüm için iki yol öngörüyoruz. Birincisi; SGK, personelin KÇÖ kayıtlarına bakılmaksızın, işverenlerin onaylı bildirgelerindeki hizmet listelerinde belirtmiş oldukları eksik gün kodları üzerinden gerekli veriyi alır ise bu sorun tamamen çözülebilir. İkincisi de İŞKUR sistemlerindeki KÇÖ kayıtları başlangıç/bitiş tarihlerinden değil de ilgili dönemin KÇÖ oran bilgilerinden alınırsa (oran “0” ise normal çalıştığı öngörülerek) işverenlere de İŞKUR’a da iş yükü oluşturmadan ve işverenler teşvik hakkı kaybetmeden sorun çözülebilir. Aynı zamanda bu ikinci çözüm önerisi sayesinde SGK, İŞKUR tarafından personel için kısa çalışma ödeneği ödenen dönemlere teşvik uygulamamış olacaktır.”