2020 yılı ikinci çeyreğinde nişasta hat kapasitesinin arttırılmasına ihtiyaç duyulduğunu belirten Beşan Nişasta Tesis Müdürü Abdullah Çokgör, ikinci nişasta hattının 2021 yılı ortalarında devreye alınmasının planlandığını dile getiriyor. Yeni hat devreye alındığında günlük 200 ton nişasta üretim kapasitesine sahip olacak.
Günlük 650 ton mısır kırma, 200 ton doğal gıda nişastası, 100 ton glikoz şurubu ve 150 ton fruktoz şurubu üretim kapasitesine sahip olan Beşan Nişasta tesislerine yılın ilk sayısında Gıda ve İçecek sayımız kapsamında siz okurlarımız adına konuk olduk. Artan talepler ile ikinci bir hat yatırımını ihtiyaç duyulduğunu belirten Abdullah Çokgör ile ziyaretimiz esnasında, markanın yatırım planları, yeni yatırımında tercih edeceği otomasyon ve enstrüman markaları için seçim kriterlerinin neler olacağı ve mevcut otomasyon sisteminin yetenekleri üzerine konuştuk.
Sizi ve bölüm faaliyetlerinizi tanıyabilir miyiz?
1985 ODTÜ Kimya Mühendisliği bölümü mezunyum. 26 yıldır nişasta sektöründeyim.Yurt içinde ve yurtdışında ekip arkadaşlarımla nişasta fabrikaları kurdum. En son projem ise Gaziantep ilinde bulunan Beşan Nişastadır. Kimya mühendisliği eğitiminin hemen hemen bütün uygulamalarının proseste kullanılması bu sektörü benim için cazip kıldı. Sektördeki gelişmeleri takip ederek, iş ve çevre güvenliğine uygun, ürün kalitesi, verimlilik ve üretimin sürekliliğinin sağlanabileceği şekilde fabrikalar kurmak istihdam yaratılmasında katkıda bulunmak bu yolda daha çok çalışmamı sağladı.
Üretim tesislerinizi kapasitesi, ürün hatları, yardımcı tesisleri, birimleri vb. gibi konularda tanıyabilir miyiz?
Beşan Nişasta 650 ton/gün Mısır kırma kapasitesine sahiptir. Doğal Gıda Nişastası kapasitesi 200 ton/gün, Glikoz Şurubu 100 ton/gün ve Fruktoz Şurubu 150 ton/gün kapasiteye sahiptir. Bu ana ürünlerin yanı sıra tesiste yan ürün olarak Mısır Kepeği, Mısır Özü ve Mısır Gluteni de üretilmektedir. Günlük işletme ihtiyaçlarımızı ve oluşabilecek arızaları giderebilmek için mekanik ve elektrik bakım atölyelerimiz vardır, bu atölyelerde tesisimizin ihtiyacı olan bazı mekanik parçalar üretilebilmektedir.Tesisimizin ihtiyacı olan buhar, soğutma ve ısıtma işlemleri ile ham su arıtma gibi yardımcı tesislerimiz de mevcuttur.
Gıda ve içecek sektörü zorlukları nelerdir?
Ürünlerimizin son tüketicilere gidecek ürünler için büyük oranda girdi olması nedeniyle özellikle hijyen ve hammadde kalitesi büyük önem arz etmektedir.Ana girdimiz olan Mısır ülkemiz içinde temin edilmekte ve büyük bir titizlikle alım yapılmaktadır, özellikle GDO analizleri yaptırılmakta, GDO’suz ürün kullanılmaktadır. Hijyen ve insan sağlığına uygun olması için gerekli tüm önlemler alınmıştır. Labratuarlarımız 24 saat çalışmakta proses esnasında ve bitmiş ürün analizleri büyük bir titizlikle yapılmaktadır. Üretim esnasında kalitenin sağlanabilmesi için sürekli ölçümler yapabilen otomasyon ve kontroller mevcuttur.
Bitmiş ürüne kadar tesislerinizin üretim sürecinizi kısaca bizlerle paylaşır mısınız?
Hammaddemiz olan mısır fiziksel işlemler ile bileşenlerine ayrılmaktadır. Mısırın dış yüzeyinde bulunan selüloz içeren kabuk kısmı sektörde mısır kepeği olarak elde edilmektedir. Mısır içerisinde bulunan çözünebilir proteinin bu selüloz kısmına ilavesi ile protein miktarı arttırılmakta, bir miktar nişasta ilede besin değeri yüksek olan hayvan yemi elde edilmektedir. Yine mısırın içerisinde bulunan yağ içeren kısmı ayrıştırılıp mısır özü yağının ham maddesi olmak üzere yağ fabrikalarına satılmaktadır. Mısır Gluteni diğer bir yan ürün olarak elde edilmektedir. %60-65 oranda protein içeren bu yan ürün yem sanayinin vazgeçilmez bir katkı maddesidir. Fiziksel yöntemlerle bu yan ürünlerin ayrıştırılması sonucu ana ürün olan nişasta istenilen saflıkta nişasta sütü olarak elde edilir. Nişasta sütü susuzlandırılarak kurutulur, paketlenir ve doğal mısır nişastası olarak pazara sunulur. Nişasta sütünün hidrolizi ile Glikoz ve Fruktoz şurupları elde edilir. Rafinasyon işlemleri sonucu bu ürünler yüksek saflıkta ve kalitede sıvı olarak pazara sunulur.
Tesiste, verimlilik artırma, kontrol otomasyonu modernizasyonu ve benzeri konularda gerçekleştirilen yatırımlar nelerdir? Bu yatırımların detaylarını öğrenebilir miyiz?
Tesisimiz son teknolojilerle kurulduğundan, kuruluş aşamasında kalite, verimlilik ve bunların sağlanması için gerekli otomasyonlar yapılmıştır. Üretim hatlarında sürekli kontroller mevcuttur. Basınç, akış, sıcaklık, vakum, iletkenlik, Ph, dozajlama, nem, vibrasyon, akım, devir gibi ölçümler online yapılmakta ve bunlarda meydana gelen değişiklikliler kontrol odasındaki ekranlara yansımaktadır. Kontrol sistemi değişiklere otomatik olarak müdahale etmekte gerekli değişiklikleri yapmaktadır.
Üretim ve yönetim verimliliği, kayıpların izlenmesi konusunda çalışmalarınız, kullandığınız kontrol, izleme sisteminizin yetenekleri nelerdir?
Proseste hammaddeden kullanılan yardımcı madde ve enerji de dahil olmak üzere ton üretim başına belirlenmiş tüketim hedefleri vardır. Bunlar günlük, haftalık ve aylık raporla tespit edilmekte ve gerekli müdahaleler yapılmaktadır. Yine ekranlarda her birim için trendler mvcuttur, bunlar günlük incelenmekte ve fabrikada olanlar geriye dönük izlenmektedir.
Tesisleriniz için yatırım fikirleri nasıl oluşuyor, şu anda yatırım gündeminizde ne var? Yatırımlarda çalışmak istediğiniz markaları belirlerken, belirleyici etkenler neler oluyor?
Özellikle geçtiğimiz yıllarda nişasta talebi kapasitemizin üzerinde olmaktadır, bu nedenle 2020 yılı ikinci çeyreğinde nişasta hat kapasitesinin arttırılması ihtiyacı gündeme geldi. Yeni hat siparişi için gerekli girişimler yapıldı. Proje esnasında da olduğu gibi ürün kalitesinin büyük ölçüde hammadde ve kullanılan ekipman ve otomasyon ile orantılı olduğu düşüncesi ile daha öncede çalıştığımız bilinen firmalara yönlendik. Bir aksilik olmazsa ikinci nişasta hattımız 2021 yılı ortalarında devreye girecektir. Bu hattın kapasitesi 200 ton/gün nişasta olacaktır. Bu hattın devreye girmesiyle sabit maliyetlerimiz düşecek, yan ürün miktarimiz kapasite kullanımının artmasıyla artacak ve pazarda daha rekabetçi olacağız.
