Petrol ve doğalgaz sektöründe güvenilir akış kontrolü

Türkiye’nin önde gelen likit petrol gazı firmasının dolum tesislerinde; tanker dolum otomasyonu projesi için Schiebel tercih edildi. Bu tesiste marka, aynı zamanda tank taşma önleme projesini hayata geçirdi. Tankerler karayollarının sınırlamasından dolayı belli bir sınıra kadar doldurulabildiği için gereğinden fazla dolum yapılan tankerlerin ürünü tamamen boşaltıp dolum operasyonunu yenilemesi gerekiyor. Bunu ortadan kaldırmak için Schiebel aktüatörler, bu hatlardaki vanaları yönetmeye başladı. Bazı vanalar değiştirildi, bazı vanalara ise yalnızca Schiebel markalı aktüatörler monte edildi.

KISITLI ALANLARDA, HIZ KONTROLÜ SAĞLAYAN EXPROOF SERİSİ
Tanker dolum otomasyonunda kısıtlı alan ve 220 volt tercihinden dolayıboru hatlarında, hız ayarının da yapılabildiği , üstün oransal kabiliyete sahip Schiebel exCM serisitercih sebebi oldu.

Globe kontrol vanalarında gaz debisinin çok hassas bir şekilde yapılabilmesi için exCMserisi çok önemliydi. exCM serisi burada gaz dolumunun tamamlanmasına yakın yavaş kapatma başlatıyor ve tam kapalı konuma geçene kadar tanker, kaç tona ayarlandıysa tam istenilen miktarda yakıt alımını mümkün hale getiriyor.

PATLAMA RİSKİNE KARŞI TOPRAKLAMA EKİPMANINDAN TETİK ALIYOR
İlgili tankere hangi ürün girecekse (propan, mix ve otogaz) ilgili ürünün vanası açılıyor. Bu hatta eklenilen kontrol vanası sayaçtan gelen veriye göre açılmaya başlıyor ve dolumun bitmesine yakın yavaş yavaş kapanmaya başlıyor. Tanker, istenen miktarda yakıtı alana kadar akış devam ediyor. Yapılan programlama ile tam otomasyonlu ve tamamen sorunsuz dolum operasyonu sağlanmış oldu. Bu projede başarı yakalanınca markanın diğer dolum terminallerinde de uygulamalar yapıldı. Aynı zamanda yine bu markanın tesislerinde bu sistem topraklama sistemine entegre edildi.

Patlama risklerini ortadan kaldırmak için aktüatörler bir topraklama ekipmanından tetik alarak açılıyor. Operatörler tankerlere topraklama cihazını bağlamazsa vanalar açılmıyor. Bu sayede tesisin ve terminallerin güvenliği artırıldı. Schiebel aktüatörler bu sahada ihtiyaç duyulan belgelendirmelere özel olarakSIL sertifikalı ve Exproofolarak seçildi. Ürünler düşük enerji tüketimi ve sızdırmazlık başarısıyla, bakım gerektirmeyen sorunsuz yapısıyla tüm operasyon ve bakım ekibinin taktirini kazandı. Bu tesislerde saha haberleştirmesi ve tesis yönetim sistemi konusunda Emerson ile çalışıldı. Emerson Delta V serisi ile DCS kurulumunu yaptı.

TÜRKİYE’NİN ÖNDE GELEN LİKİT GAZI DAĞITIM ŞİRKETİNDE OTOMATİK BYPASS
Türkiye’nin önde gelen diğer bir likit gaz dağıtım şirketindebir tank taşma önleme sistemleri kuruldu. Terminale yurt içi yada dışından gelen likit gaz, terminal küre tanklarına dolduruluyor. Tanka haddinden fazla yakıt geldiğinde hemen ilgili vana kapanıyor, tank bypass ediliyor ve başka bir tanka dolum başlıyor. Bu sistem devreye alınmadan önce emniyet vanaları açılıyordu ve fazla gaz atmosfere salınıyordu. Bu istenmeyen  durumdan dolayı doğaya verilen zarardan işletme sorumlu tutuluyor,  Çevre Bakanlığı’nın ciddi yaptırımları oluyordu. Bu uygulama ile büyük sorun ortadan kaldırılmış oldu.

Bu markanın tesislerinde aynı zamanda yangın hattı vanaları otomasyon ile yönetilir hale getirildi.

TANK ÇİFTLİKLERİNDE YÜKSEK TORK İHTİYACI İÇİN exAB SERİSİ SEÇİLDİ
Schiebel Türkiye’nin en büyük petrol ve gaz tesislerindetank çiftliklerindeki vanaların otomasyon projesini devreye aldı. Bu projede çok adette vananın entegre olduğu Profibus tabanlı otomasyon sistemi devreye alınmış oldu.

Denizden gelen yakıt tankerlerinin terminalde yer alan tanklara motorin, biodizel, benzin ve JET A1 yakıt dolumu yaptığı esnada tankların taşma ihtimaline karşı tankların üzerine yerleştirilen seviye siviçleri,aktüatörlereHigh Level ‘Tank doldu kapan!’ emri veriyor. Bu kontak sonrası aktüatör kapatmaya başlıyor. Proje ile tanka daha fazla yakıt girmesiyle tankın taşmasını engelleyecek otomasyonlu bir sistem devreye alınmış oldu.

Bu sayede Schiebel aktüatörler, tesisleri daha güvenilir hale getirdi. Projedeyer alan büyük çaplı vanaların tork ihtiyacı 380 Volt ile beslenen, Profibus haberleşmeli, SIL (SafetyIntegrity Level) aktüatörler kullanılıyor. Bu yüzden besleme gerilimi 380 volt olan bu hatta, güçlü ve aynı zamanda dayanıklı aktüatör serisi olan Schiebel exAB Serisi tercih edildi.

Özellikle COVID-19 salgın döneminde çalışanların rahatsızlandığı, sahada bulunamadığı zamanlarda bile yakıt ikmalinin sağlanması için uzaktan kontrol imkanı büyük bir avantaja dönüştü.

Manuel vanaların olduğu terminallerde, bir personelin bu ikmal için sahaya yönlendiriliyordu. Başka bir personel de başka bir vananın yanında bulunuyordu. Bu yüzden sahada birkaç operatörün sürekli olarak bulunması gerekiyordu. Aktüatörün uzaktan yönetimine imkân sağlanarak sıcak bir operatör odasından operasyonla ilgili vanaya, ‘Aç!’ ya da operasyon sonunda ‘Kapa!’ emri verebiliyor. Bu sayede daha az kişi ile ve daha güvenli bir operasyon süreci sağlanmış oldu.

ÇEVRE EMNİYETİ İÇİNDEŞARJ SÜRECİ KONTROL ALTINDA
Yine aynı markanın dolum terminallerinde, olası bir yakıt sızıntısı oluşması durumunda çevre emniyetinin güvenliği için denize ya da deşarj noktalarına yakıt ya da yağ sızmaması için bir sistem devreye alındı. Bu sistemde dereye ya da denize deşarj kapaklarının üzerine yerleştirilen aktüatörler sayesinde, bir yağ ya da yakıt algılandığı zaman deşarj işlemi sonlandırılıyor. Haberleşme ise yedeklemeli (redundant) ProfiBUS haberleşme protokolü ile yapılıyor. Aktüatörlerinexproof kablo rekorlarına giren ince bir kablo üzerinden ciddi bir veri aktarımı yapılıyor. Aktüatörlerin bu haberleşme yapısı ile uzaktan kontrolü sağlanabiliyor, durumları, pozisyonları SCADA ekranından takip edilebiliyor.

ETİLEN FABRİKASINDA VE YANGIN SÖNDÜRME MONİTÖRLERİNDE DE TERCİH EDİLDİ
Ege bölgesindeki bir rafineri tesisi ve depolama limanındakitank çiftliklerinde, tankların büyük olması sebebiyle daha büyük ve daha özellikli aktüatörler seçildi. Haberleşme iseModBUS haberleşme protokolü ile sağlandı.

Tankların giriş vanaları ve deniz transfer hatları ile denizden yakıt dolumu aşamasında iskelede de Schiebel’in çok sayıda aktüatörü kullanılıyor. Grubun dolum terminallerinde de Schiebel aktüatörlerikullanılıyor. Etilen fabrikasında hem buhar ünitesinde hem enerji santralinde ve diğer soğutma kuleleri gibi yardımcı tesislerinde ürünlerimiz uzun yıllardır bol miktarda kullanılıyor ve 7/24 görev yapıyorlar.

Türkiye’nin en büyük  rafinerisinde yangın söndürme monitörlerinde CM serisi aktüatörler kullanılıyor. X ve Y doğrultusunda monitörün sağa – sola ve yukarı - aşağı yönlendirilmesi için iki tane aktüatörkonumlandırıldı. Konum hassasiyeti ihtiyacı ile CM serisi tercih sebebi oldu.

Monitörlerin herhangi bir yangın zamanında ilgili tanka dönerek yangını söndürmesi sağlandı. Bu prosesler için Schiebel’inünlü bir yangın monitörü firması ile çözüm ortaklığı bulunuyor.

Son olarakta Karadeniz’den çıkartılacak doğalgaz için yapılmakta olan BOTAŞ Filyos Gaz Tesislerinde ürünlerimiz ülkemizin gurur verici bu tesisinde kullanılmaya başlanmıştır.